In gesprek met Wolter Kramer

Wat zeg je me nou…? is de reactie van Wolter als we hem vertellen dat hij al meer dan veertig jaar lid is van de NCB. Daar heeft hij bij de voorbereiding van het telefonische interview absoluut niet aan gedacht. In de ledenadministratie wordt de datum van inschrijving bijgehouden. Zo zie je maar, de tijd gaat snel.

Deze man met een technische inslag, een sportief karakter en een groot gevoel voor muziek, woont al heel wat jaren in Diemen, onder de rook van Amsterdam. Daar is hij niet geboren. Dat was in Groningen. Omdat hij drie maanden te vroeg ter wereld kwam heeft hij drie maanden in de couveuse gelegen. Daar heeft hij ook zijn netvliesbeschadiging opgelopen. Tot overmaat van ramp kreeg hij toen hij een half jaar oud was hersenvliesontsteking. Een heftige start, dat eerste levensjaar. Veel doktersbezoeken, ziekenhuisconsulten, et cetera. Maar Wolter is er doorheen gekomen en groeide daarna voorspoedig op. Het gezin verhuisde korte tijd later vanwege ander werk van Wolters vader naar Duivendrecht, vervolgens naar Diemen. Er kwam nog een broertje bij, anderhalf jaar jonger, maar geen visuele beperking.

En dan komt de school in beeld. Stel je voor, een blind vijf-zesjarig kereltje, met een kaartje om de nek, wordt door zijn moeder in Diemen op de bus gezet, op weg naar Bussum naar de school van het blindeninstituut. Op het kaartje stond zijn naam en het telefoonnummer. Het is altijd goed gegaan. Mensen hielpen hem graag, stopten hem vaak ook snoep toe. Toch wel sneu, zo jong nog, zullen ze ongetwijfeld gedacht hebben. Later ging het schoolvervoer met taxibusjes. Dat was een hele verbetering.

Toen Wolter 15 jaar was overleed zijn vader aan een hartinfarct. Een enorm verlies. Gelukkig was zijn moeder in staat om hem te blijven helpen indien nodig. Ook nadat Wolter zelfstandig ging wonen in Diemen bleven ze bijvoorbeeld samen eten. Ideaal, voor Wolter. Z’n moeder overleed in 2012. Daarna moest hij wel zelf voor het avondeten gaan zorgen en ging hij over op kant en klaar maaltijden, die je zo in de magnetron kunt zetten. Boodschappen doet Wolter zelf in de supermarkt, soms met iemand van de servicebalie. Een enkele keer bestelt hij via de app, met name was dat het geval tijdens de corona-epidemie. Met zijn jongere broer die in Haarlem woont en met diens gezin is het contact altijd heel goed.

Na de blindenschool in Bussum is Wolter naar de Montessorimavo in Amsterdam gegaan, waar ook Els van Eck op school heeft gezeten (zie Onze Gids mei 2021). Deze school heeft hij helemaal doorlopen en afgerond met een diploma. Omdat hij eigenlijk een vwo-advies had ging hij aansluitend naar het volwassenenonderwijs. Op die manier kun je via deelcertificaten een volledig vwo-diploma behalen. Het was niet altijd eenvoudig om op tijd alle studieboeken in braille beschikbaar te hebben, maar Wolter had de vaart er goed in. Na twee schakeljaren werd vervolgens in één jaar het eerste deelcertificaat gehaald, voor het jaar daarop stonden er twee op het programma. Minister Deetman besloot echter in het kader van bezuinigingen dat er door schoolbesturen geen taakuren voor hulp aan individuele leerlingen meer uitgekeerd mochten worden. Die aap kwam pas uit de mouw na een paar gesprekken met de schoolleiding, die er eerst omheen bleef draaien, nadat Wolter het schooljaar had moeten onderbreken vanwege een oogoperatie, waarna hij zich niet meer kon inschrijven voor het volgende cursusjaar. Zo kwam er een vroegtijdig einde aan zijn schoolloopbaan en koos hij voor de beroepsgerichte secretarieel-administratieve opleiding op Sonneheerdt in Ermelo en revalidatie in het Loo-erf in Apeldoorn. De instructeurs in Ermelo zeiden steeds dat je met deze opleiding op zak gegarandeerd werk zou vinden. Nou, vergeet dat maar.

Want wat daarna volgde was de inschrijving bij het Arbeidsbureau. Ook weer een ervaring om nooit te vergeten. Wolter stond als blinde gewoon in een lange rij werkzoekenden. Vult u dit formulier maar even in… Ja, hoe dan? Kunt u het voorlezen? Meneer, achter u staat nog een hele rij. De mevrouw achter de balie had nog nooit een blinde gezien, gaf ze toe.

Wolter somt zonder moeite de instellingen en bedrijven op waar hij vervolgens stage heeft gelopen of rechtstreeks of via een uitzendbureau aan het werk is gegaan. Zijn stages vonden plaats bij de politie, belastingdienst en de Rabobank. Daarna volgden jaren van zoeken naar werk, waarin jobcoaches en projectbanen zich in een schier eindeloze reeks wisselingen aandienden. Wolter somt de werkervaringsprojecten op bij Randstad, Unicare, Debitel en vele, vele andere. Soms was de telefooncentrale te groot of te complex, dan weer lag de target te hoog of was er geen tijd om iets op te zoeken of te registreren. Dat kost een blinde extra tijd. Verandering van computerbesturingssysteem is voor een blinde werknemer ook een ingewikkelde zaak. Daarbij werd vaak te weinig rekening gehouden met de problemen van de gedetacheerde functionaris met een beperking. Wolter vertelt met humor over inbound-gesprekken en outbound-contacten, vragen beantwoorden, menukaarten in braille verkopen, telefoonabonnementen aan de man brengen en werken op een callcenter dat telefoondiensten aanbood, enzovoort, enzovoort. Teleurstellende sollicitatietrajecten, personeelschefs die smoesjes verzinnen om van hem af te komen als sollicitant. Ook werkervaringen waar Wolter zich wel helemaal op zijn plaats voelde passeren de revue, bijvoorbeeld ingezet worden in een winkel waar men hulpmiddelen verkoopt voor blinden en slechtzienden, een winkel waar men sprekende wekkers en horloges te koop aanbiedt, grootletterscrabble, geluidsmemory, luisterboeken en dergelijke. Zelf heeft Wolter er zijn belangstelling aan overgehouden voor technische hulpmiddelen. Daarover heeft hij op een van de laatste bijeenkomsten van de NCB in Ermelo vóór de corona-epidemie verteld en een bril gedemonstreerd die etiketten kan lezen in de winkel. Zelf gebruikt hij een dergelijke bril sinds november jl. onder andere om de post te scannen die binnenkomt. Als er een brochure of reclamebericht op de deurmat ligt, dan kan hij met de Envision-glass-bril lezen waarover het gaat. Behoud van een stukje zelfstandigheid. Ook heeft Wolter een bijdrage geleverd aan de vernieuwing van Onze Gids en de nieuwe opzet van de NCB-website.

Zelfstandig en onafhankelijk blijven bereikt Wolter ook door met het openbaar vervoer te reizen. Daarbij heeft hij geen hond nodig. Hij vertrouwt helemaal op zijn stok. Hij prijst bijvoobeeld de voorzieningen op NS station Arnhem, waar een experiment plaatsvindt met de navigatie-app eZwayZ – spreek uit: easy ways- (zie Onze Gids april 2022, blz. 17). Wolter zou graag meedoen met de ontwikkeling van deze app, waarmee je als blinde of slechtziende je weg kunt vinden in een openbaar gebouw. Tandemfietsen is een van Wolters favoriete sporten. Van 2012 tot 2016 was hij bestuurslid van CORMETA, de Sportvereniging voor visueel gehandicapten en dit voorjaar is hij opnieuw tot bestuurslid gekozen. Deze club richt zich op zwemmen, wandelen en tandemfietsen.
Maar de meest favoriete bezigheid van Wolter is toch wel zingen. Hij zingt in drie koren, een gospelkoor (waar men trouwens ook wel andere liederen zingt), een popkoor en het projectkoor The Gents in Amsterdam.  Het was natuurlijk moeizaam in coronatijd, maar nu is alles weer open en bezig. Wolter vertelt enthousiast over het Jules de Corte project van het vocaal ensemble The Gents. Jules de Corte was een blinde dichter die prachtige liederen schreef en een groot gevoel had voor taal. Zijn oeuvre omvat vierduizend liedjes, waarmee hij een onuitwisbare indruk heeft achtergelaten. The Gents met een projectkoor van blinden en slechtzienden, waarvan Wolter deel uit maakt, brengt op 7 mei een muzikale voorstelling in première in Museum Speelklok in Utrecht. Het programma gaat daarna op tournee door het land. (zie www.thegents.nl)  Dat we met een muzikaal talent te maken hebben blijkt wel uit he feit dat Wolter orgel en gitaar speelt, maar ook nog een beetje aan slagwerk doet. Het geeft hem veel voldoening om met muziek bezig te zijn. In de Urbanus-kerk in Duivendrecht repeteert het gospelkoor elke maandagavond. Wolter is dan graag van de partij. Zijn eigen kerk, waar hij zich thuis voelt, is de PKN-kerk De Ontmoeting in Diemen.                                                                                                                           

Tenslotte noemt Wolter ook nog de recreatieve activiteiten van de Stichting Blinden-Penning in Amsterdam. Deze stichting heeft in gebouw The Whale een eigen activiteitencentrum, waar van maandag tot en met vrijdag van alles wordt georganiseerd voor blinden en slechtzienden.

Wolter houdt ook van reizen. Zo vertelt hij enthousiast over een reis in 1990 met Youth for Christ naar Israël. En met Hennie deelt hij de positieve ervaringen van de LCGJ-reizen en jeugdkampen in Nederland en Duitsland.  Het LCGJ (Landelijk Centrum Gereformeerd Jeugdwerk) bestaat nu niet meer, maar de nostalgische herinneringen bij beiden zijn nog heel levend.

Wie een gesprek wil aanknopen met deze technische en muzikale man, die enorm positief in het leven staat, kan bellen met onderstaand telefoonnummer. Post vindt hij ook graag op zijn deurmat. Hij zal er direct na ontvangst naar kijken met zijn bril met spraakfunctie. Een e-mail sturen kan natuurlijk ook. Zijn contactgegevens zijn op te vragen via het kantoor in Zwolle.