AMSTERDAM – Zelfs een blinde kan zien dat Vincent Van Gogh een groot schilder was. Die opmerking floep je er zo terloops uit. Maar hoe maak je de grootsheid van deze kunstenaar duidelijk aan iemand die nog nooit heeft gezien? En die niet weet wat rood, blauw en geel is? Met een ‘aanraaksessie’ in het Van Gogh Museum!
Leroy de Böck is 19 jaar en al blind sinds zijn te vroege geboorte. Alleen het felle wit van sneeuw kan hij onderscheiden en een bus is voor hem één grote schaduw. De kleuren van de regenboog zijn voor de jonge Amsterdammer woorden zonder beeld. Zijn broer Justin nam hem al een keer mee naar het Van Gogh Museum. Maar de audguide was vooral achtergrondinformatie bij een schepping die hij niet kon grijpen. Leroy moest kijken door de ogen van zijn broer. Kunst uit de tweede hand, een frustrerende ervaring. Zoals hij ooit de kunstwerken in de beeldentuin van het Kröller-Müller-museum op de Hoge Veluwe wél mocht aanraken. maar alleen met handschoenen aan. Leroy studeert Frans, is kunstliefhebber. Maar de grootsheid van Vincent Van Gogh heeft hij uit boeken en van horen zeggen. Al is dat, na gisteren, een beetje anders. Het Van Gogh Museum organiseert vijfmaal per jaar een ‘aanraaksessie’. Blinden en slechtzienden mogen met de vingers wrijven over reliëfkaarten en 3D-constructies, die zijn gemaakt in samenwerking met Fuji.
Maquette
Van het schilderij De Slaapkamer is een maquette gemaakt, waar Leroy vol overgave met zijn handen in duikt. Nu kijkt Justin toe, terwijl zijn broer zelf zijn weg vindt in een magische wereld. Een bed, een stoel, kussens, schilderijen aan de muur, het zijn vormen die hij herkent. Zijn ranke ‘pianistenvingers’ friemelen en glijden, proberen een beeld te vormen van wat Van Gogh de wereld heeft willen geven. De dikke lagen, vooral in zijn landschappen, helpen bij de ontdekkingstocht. “Het is ontzettend moeilijk,” zegt Leroy, “want ik heb nooit gezien. Ik kan geen beelden van vroeger terughalen. Ik kan ook niet beoordelen hoe bijzonder zijn werken zijn. Maar ik kan zijn schilderijen wel beleven. Mijn handen zijn mijn ogen, leerde ik vroeger op school al. Dichterbij dan dit, gaat niet lukken. Het is enorm waardevol voor me. Ik kan er nu mijn eigen voorstelling van maken.” Per keer is er plek voor 12 visueel gehandicapten en vrienden of familieleden. De één heeft nog nooit gezien, de ander is op latere leeftijd blind geworden en anderen zijn slechtziend, maar kunnen het vakmanschap van Van Gogh al aardig bewonderen, als ze er letterlijk met hun neus bovenop staan. Er staan een Provençaalse bloemenvaas met spekglad glazuur, die de vormen heeft van de vaas op het schilderij De Zonnebloemen. Er ligt koren dat Van Gogh in Zuid-Frankrijk al wuivend wist te inspireren. Ook zeep, met de geur van lavendel. Leroy zuigt het allemaaal op en geniet. Hij verlangt al naar een reis naar Parijs, naar de plekken in Zuid-Frankrijk waar Van Gogh zijn brein liet vollopen met avondschemeringen en donderwolken. Ann Blokland, van de afdeling educatie van het Van Gogh Museum, staat te stralen. De indrukwekkende 3D-producties, relievo’s genoemd, zijn eigenlijk gemaakt om voor zo’n 20.000,- euro per stuk te worden verkocht. Nu blijken ze nog waardevoller dan gedacht. Zelf heeft Blokland een slechtziende zus en een blinde zwager, dit project doet ze dus ook uit persoonlijke motieven. “Ik weet dat de wereld heel klein wordt, als je niet meer kunt zien. Het is mooi om kunst op deze manier ook toegankelijk te maken voor deze mensen. Een van de deelnemers voelde de structuur in de gele achtergrond bij De Zonnebloemen. Zonder te zien, begreep ze wat Van Gogh heeft gedaan. Dat is prachtig.”
(Bron: AD 6-3-15).
0 comments on “Blinden genieten van ‘aanraaksessie’ in museum” Add yours →